ประวัติตี่จู้เอี๊ยะและตำนานความเชื่อ

ตำนานเล่าขานกันว่า

โหว โท่ว หรือโท่วตี่กง มี
ความเป็นมาจากมนุษย์ คือ ในสมัยราชวงศ์จิว (ก่อน พ.ศ.578- พ.ศ.288) มีชายคนหนึ่งชื่อว่า เตียเม่งเต็กเป็นคนรับใช้คหบดีคนหนึ่งในสมัยนั้น ท่านคหบดีได้เดินทางไปทำธุระที่แดนไกล ได้สั่งเตียเม่งเต็กช่วยนำพาบุตรีที่เยาว์วัยของท่านไปพบท่านขณะที่เตียเม่งเต็กเดินทางนำบุตรีของท่านไปส่งท่านคหบดีนั้น ในระหว่างทางเกิดพายุหิมะตกหนัก เตียเม่งเต็กเห็นบุตรีของท่านคหบดียังเด็ก ร่างกายไม่สามารถต่อต้านกับอากาศอันหนาวเยือก จึงได้ถอดเสื้อผ้าของตนออกมาคลุมสวมใส่ให้บุตรีของท่านคหบดี ตัวเตียเม่งเต็กทนความหนาวไม่ได้ก็หนาวตาย
ขณะที่จะสิ้นใจนั้น ปรากฏว่าเบื้องบนนภามีหนังสือฉายออกมา 8ตัว “น่ำเทียงมึ้งไต่เซียงฮกเต็กซิ้ง” แปลว่า ฮกเต็กซิ้งเทพผู้ยิ่งใหญ่แห่งประตูสวรรค์ด้านทิศใต้ เมื่อท่านคหบดีกลับมาเห็นความชื่อสัตย์และความเสียสละของเตีงเม่งเต็ก จึงได้สร้างศาลเจ้าให้เตียเม่งเต็กเป็นการตอบแทนพระคุณ ต่อมาในรัชสมัยของพระเจ้าจิวบู่อ้วงทรงแต่งตั้งให้เป็นเทพโหวโท่ว และเรียกกันภายหลังว่า โท่วตี่กง
ตี่จู๋เอี๊ย หรือ โท่วตี่กง จัดเป็น เทพเจ้าที่มีตำแหน่งต่ำ แต่ เป็นเทพเจ้าที่อยู่ใกล้ชิดมนุษย์ที่สุด ต่อมามนุษย์ให้ความนับถือเปรียบเสมือนญาติผู้ใหญ่ โดยมากมักวาดหรือทำเป็นรูปลักษณ์ของชายมีอายุ หนวดเครา เผ้าผมขาวเป็นสีเงินยวง หน้าตาอิ่มเอิบท่าทางใจดี ตี่จู๋เอี๊ยที่มีพื้นที่รับผิดชอบใหญ่หน่อย บางครั้งก็เรียก แป๊ะกง ซึ่งส่วนใหญ่มักเป็นเจ้าที่ตามหมู่บ้าน

ทำไมเจ้าที่ถึงต้องติดพื้น

"ความหมายคือ ติดพื้นชั้นที่ 1 เท่านั้น
ไม่ใช่ไปวางบนชั้น 2 หรือยกศาลไปวางบนโต๊ะที่สูงเกินไป"

เมื่อสมัยที่พระเจ้าจูง่วงเจียงฮ่องเต้ (พ.ศ.1911 - 1941) ขึ้งครองราชย์ ทรงถอดยศถอดศักดิ์ของโท่วตี่ซิ้งจำนวนมาก ดังนั้นโท่วตี่ซิ้งจึงเรียกชื่อตามสถานที่นั้นๆ ตามอย่างชื่อตำแหน่งขุนนางปกครองของสถานที่ต่างๆ กล่าวกันว่า มีอยู่ครั้งหนี่ง พระเจ้าเม่งไท้โจ้วทรงเสด็จประพาส ทรงพบขุนนางปกครองท้องถิ่นคนหนึ่ง นัดกันไปเสวยเหล้าที่โรงเตี๊ยมแห่งหนึ่ง เผอิญโรงเตี้ยมวันนั้นคนแน่นมากทรงทอดพระเนตรเห็นมีโต๊ะๆ หนึ่งวางที่บูชาของโท่วตี่ซิ้ง พระองค์ทรงหยิบป้ายบูชาของโท่วตี่ซิ้งวางลงพื้น และนำโต๊ะนั้นไปเสวยเหล้า ภายหลังจากที่พระเจ้าเม่งไท้โจ้วทรงเสด็จกลับไปแล้ว เจ้าของโรงเตี๊ยมได้นำป้ายบูชาของโท่วตี่ซิ้งนำมาตั้งไว้บนโต๊ะดังเก่า เทพโท่วตี่ซิ้งได้มาเข้าฝันกล่าวกับขุนนางนักปกครองท้องถิ่นว่า 'เจ้าเหนือหัวทรงมีรับสั่งให้ข้าไม่ให้นั่งบนที่สูง”

ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ผู้คนจึงนิยมตั้งโท่วตี่เอี้ยอยู่ติดกับพื้นดิน